WSPIERAMY

EKO
NGO

SZCZYTNO

Nagroda Regionalna im. Michała Lengowskiego

CIVITAS CHRISTIANA
Nagroda Regionalna im. Michała Lengowskiego. To wyjątkowe wyróżnienie przyznawane przez Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana”.

Nagroda Regionalna im. Michała Lengowskiego przyznawana jest od 1967 roku, obecnie w cyklu dwuletnim. Jej fundatorem jest Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana”. To wyróżnienie trafia do osób, instytucji i organizacji za wybitne osiągnięcia w pracy naukowej, kulturalnej, artystycznej, edukacyjnej, formacyjnej i społecznej na rzecz Warmii, Mazur i Powiśla w duchu idei Patrona Nagrody – inspirowanych wartościami chrześcijańskimi i patriotyzmem.

Laureaci honorowani są Medalem Nagrody Regionalnej im. Michała Lengowskiego i otrzymują certyfikat potwierdzający przyznanie Nagrody podczas uroczystej gali. Projekt medalu powstał w 1967 roku w pracowni medalierskiej Barbary Lis-Romańczuk w Olsztynie. Twórczość artystki jest znana i ceniona w Europie i na świecie. Z Olsztynem jest związana od 1960 roku. Jest autorką m.in. niezliczonej ilości medali upamiętniających ludzi, wydarzenia kulturalne i jubileusze. Laureatka wielu nagród i wyróżnień.

Patron Nagrody Regionalnej – Michał Lengowski – poeta ludowy i działacz społeczny, urodził się 27 września 1873 roku w Starej Kaletce. Język polski poznał dzięki lekturze „Gazety Olsztyńskiej” i książce Józefa Chociszewskiego. W latach 1891 – 1908 pracował w Westfalii. Należał do aktywnych członków polskich organizacji, m.in. Towarzystwa Polsko-Katolickiego św. Stanisława w Schalke koło Gelsenkirchen, Związku Polaków w Niemczech oraz Zjednoczenia Zawodowego Polskiego w Bochum. Włączył się w działalność teatrów amatorskich, przepisywał teksty utworów scenicznych, ucząc się przez to pisania po polsku.

W 1908 roku powrócił na Warmię. Za zaoszczędzone pieniądze kupił gospodarstwo rolne w Zielonowie koło Gryźlin. Zaangażował się w działalność ruchu polskiego. Brał udział w akcji plebiscytowej 1920 roku. Był także korespondentem „Gazety Olsztyńskiej”. Pod kierunkiem redaktora „Gazety Olsztyńskiej” Władysława Pieniężnego organizował wiece przedwyborcze w latach 1910, 1911 i 1912. Zakładał na Warmii oddziały Towarzystwa Zawodowego Polskiego. Wszedł w skład Polskiej Rady Ludowej w Olsztynie, jako delegat z Warmii brał udział w Sejmie Dzielnicowym w Poznaniu. Następnie organizował Towarzystwa Ludowe w Gryźlinach i Pluskach pod Olsztynem. W 1919 roku wybrano go na prezesa Towarzystwa Ludowego w Gutkowie. Z ramienia Warmińskiego Komitetu Plebiscytowego był kierownikiem obwodu Klewki – Klebark Wielki. Należał do współzałożycieli Związku Polaków w Prusach Wschodnich, wszedł w skład Patronatu ds. Robotniczych. Kandydował z ramienia ruchu polskiego do parlamentu Rzeszy w roku 1928 i sejmu pruskiego w roku 1932.

Po II Wojnie Światowej był sekretarzem Polskiego Komitetu Narodowościowego na powiat olsztyński, członkiem Instytutu Mazurskiego, stałym współpracownikiem ekspozytury Państwowego Instytutu Sztuki w Olsztynie w zakresie gromadzenia folkloru Warmii i Mazur, prezesem Klubu Literackiego w Olsztynie i pierwszym prezesem Oddziału Związku Literatów  Polskich. Pisał wiersze, zajmował się publicystyką. Współpracował z tygodnikiem „Słowo na Warmii i Mazurach” – dodatkiem do dziennika „Słowo Powszechne”, który skupiał grono ludzi spod znaku Rodła.

Twórczość Michała Lengowskiego jest prosta, pełna humoru, tchnie gorącym patriotyzmem i szczerym katolicyzmem. I czymś, co można nazwać warmińskością. W latach, kiedy społeczeństwo na Warmii, Mazurach i Powiślu stało wobec problemu integracji, gdy nowi mieszkańcy tych ziem, przybyli z najróżniejszych stron przedwojennej Polski – w tym z Kresów Wschodnich – nie znali ani trudnej historii regionu, ani zwyczajów, ani czegoś, co można by nazwać „genius loci”, takie „pomnikowe” postacie jak Michał Lengowski mogły pełnić i pełniły bardzo ważną rolę świadków prawdy o czasach, które minęły. I uczyły tych, co przybyli, patriotyzmu lokalnego, umiłowania nowej ojczyzny. Postawa szczerego, prostego patrioty i katolika niezbyt odpowiadała powojennym decydentom Polski i regionu. I pewnie dlatego większość jego spuścizny literackiej nie doczekała się wydań książkowych za jego życia.

Zmarł 2 lutego 1967 roku w Olsztynie. Grób Michała Lengowskiego znajduje się na Cmentarzu Komunalnym w Olsztynie przy ulicy Poprzecznej. Członkowie Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” pamiętają o Patronie Nagrody. Składają kwiaty i zapalają znicze na jego mogile, organizują spotkania rocznicowe przed pomnikiem Michała Lengowskiego przy Placu Jedności Słowiańskiej w Olsztynie, uczestniczą we Mszy świętej w jego intencji.